На стотина метри од Белград настрана од бучавата и толпата, во улица со две ленти, има имот во кој живее семејството на Јелена Мацура (45), докторка, самоук иконописец и жена која твори веќе половина век
Вели дека за сликањето икони секогаш кога ќе најде барем малку слободно време, со оглед на тоа дека има многу обврски.
Јелена е мајка на тројка од пет и пол години, сопруга, жена зафатена со канцелариска работа „од 8 до 16 часот“, која редовно готви и прави колачи, се грижи за домот…
„Не потценувам ниту една слободна минута“ Пигменти, четки и други додатоци се секогаш подготвени во еден дел од нашата куќа: ме чекаат на масата покрај прозорецот, каде што има многу светлина.
Таа маса не ја допира ниту еден од членовите на семејството, а јас таму сликам секогаш кога можам: рано наутро додека сите спијат или кога децата си играат во дворот.”
Јелена додава дека 15 минути некому може да изгледаат како невозможен период од слободното време, но тоа не е случај во нејзиниот случај.
„За 15 минути можам да сликам слика на светец или шамија или евангелие во раката на Господа, вели таа пред објективот на ,,Приче са душом”
Иконите им ги подарува на своите пријатели, на еден манастир иконата на Свети Пантелејмон, додека малата икона на Света Ксенија Петроградска отпатувала во Јужна Америка.
Потоа се сетила на нејзината заборавена љубов кон сликарството и како до својата седумнаесетта година најмногу на светот сакала да слика во темпера. Потоа имала штанд за сликање што сама го направила: од картон и стара табла што ја нашла во куќата.
„Кога се роди идејата дека можам повторно да сликам, бев обземен од неверојатна радост. Најдов училиште за иконопис, кое сè уште го води нашата академска уметница Љиљана Ривиќ. Таа несебично ме научи да сликам икони и ми даде голема поддршка“.
„Јас самата вежбав, истражував и пробав многу, а најважно е да сликам континуирано сите овие девет години. Никогаш не престанав ниту се откажав.
Направив мала пауза дури кога се родија моите деца, но во првата прилика четката повторно ми беше во рака“, се сеќава Јелена.
Јелена прави икони во византиски стил, на штица од липа, над кои се нанесувала подготовката. Прво прави цртеж, најчесто според шаблонот на некоја постара икона, потоа подслика, која е најтемната боја на иконата и на неа нанесува посветли нијанси на боја (светло).
Животот на оваа жена може да се подели на периодот пред да почне да слика икони, и период потоа, бидејќи, како што вели, откако се занимава со икони ништо во нејзиниот живот не е исто.
„Моето искуство на иконата и првата асоцијација со православието и Бог е пријателство, разбирање и топлина. Нема место за строги и намуртени црти на лицето, па така и сликите, според тоа искуство… Моите ликови имаат нијанса на поголеми очи, нивните лица се топли, со блага насмевка и нежен поглед“.
Ги сликам лицата на Богородица, Господ и на светителот така што кога ќе ја погледнете иконата, првото искуство е гледање на ликот на пријател, некој кој ви посакува добро, кој сака да ве поддржи, да ве утеши и ве потсетува да се радувате на животот и секојдневен момент.
Бојата на иконата, како и деталите и украсите (украси на облека, шалови, евангелија, мечеви или згради) треба да потсетуваат на радост“.
„Треба да видиме пријател во ликот на светецот, Бог и Богородица, некој кој е секогаш тука до нас и на кого секогаш можеме да му се обратиме – со едноставни зборови, зборови од нашата душа, искрено и отворено, како чувствуваме и размислуваме.
Господ му дал на човекот слобода, ние сме тие кои избираме дали да ја користиме за да љубиме или да се пла шиме. И на сите ни треба љубов, како и вера и надеж“.
Таа моментално работи на необична икона, која ја дизајнирала и ја нарекла Богородица – заштитничката на Лика, бидејќи семејството на нејзиниот татко е по потекло од Лика.
Откако сфатила дека тоа не е патот на нејзината душа, се вратила на сликарството и на 36-годишна возраст се посветила на иконите.
„Длабоко верувам дека никогаш не е доцна за ништо. И сега кога открив кој е мојот пат и кој е мојот повик навистина, нема враќање назад.
Мојот план е да се занимавам со икони и уметност и да го остварам мојот сон за кој сонував уште од детството: да сликам и творам и да имам своја галерија“.
ФОТО: ,,Приче са душом”